Minimalistische beeldhouwkunst met een ziel

‘BODY FIELD’ is reeds de negende solotentoonstelling van de gerenommeerde Britse beeldhouwer Antony Gormley bij galerie Xavier Hufkens. De conceptuele sculpturen en installaties van de kunstenaar zijn ondergebracht in het recent gerenoveerde St-Georges pand. Gormley en Hufkens werken al 35 jaar samen, gedreven door hun gemeenschappelijke visie om via kunst de wereld te veranderen en vernieuwen. De renovatie van het historische herenhuis op de St-Georges locatie door architecten Robbrecht & Daem waarbij een hedendaagse, bijna brutalistische blok toegevoegd werd aan het pand is ronduit gedurfd. Het is de uitgelezen plaats voor Gormley’s werken die steeds de confrontatie aangaan met de ruimte waarin ze gepresenteerd worden. Gormley onderzoekt de relatie tussen het menselijk lichaam en de ruimte errond. In zijn kunstpraktijk gaat hij na hoe stille en stilstaande objecten ons kunnen bewegen en ontroeren.

Doorheen de expositie kunnen drie thema’s onderscheiden worden. De verstedelijking en de rol van de mens hierbij wordt in kaart gebracht. Gormley kijkt vervolgens verder dan de façade en visualiseert het innerlijke, de emoties van de mens. ‘BODY FIELD’ toont daarnaast nieuw werk waarbij de interactie van de mens met de ander in beeld gebracht wordt.

De expositie start met ‘RUN III’, een installatie uit een 155 meter lange stalen buis die de ruimte transformeert. Gormley omschrijft het als een poging om een driedimensionale tekening te maken van reeds bestaande architectuur. De buis loopt als een lijn doorheen de ruimte en bootst horizontale silhouetten van stoelen, tafels, vensterbanken en plafonds na. De installatie is tevens performatief. Als bezoeker kan je doorheen het raster lopen en volg je de stalen lijn als een soort choreografie.

Helemaal anders dan het open en dynamisch werk ‘RUN III’ zijn de twee betonnen sculpturen, ‘CORNER’ en ‘RETREAT’, die Gormley omschrijft als ‘bunker voor één’. Ze zijn ontstaan uit een digitale scan van de kunstenaar zijn lichaam terwijl hij gehurkt zat in een geïsoleerde hoek. Er is één opening in de bunker. De werken zinspelen op het lichaam als een huis waarin onze geest woont. Het kan zowel een gevoel van opsluiting als vrijheid oproepen, zoals onze geest zich al dan niet vrij kan voelen.

Ook bij zijn verweven lineaire figuren uit gietijzer, waar één verdieping van de galerij aan gewijd is, laat Gormley de bezoeker nadenken over wat er zich binnenin het menselijke lichaam afspeelt. Hoe de sculpturen gevormd zijn, is afhankelijk van de zones van het lichaam die benadrukt worden. De figuren plooien zich naar gelang de plaats waar de emotie, compressie of pijn zich bevindt.

‘BODY FIELD’ toont in primeur Gormley’s recente werk ‘Double Blockworks’ dat verdubbelde figuren uit gietijzeren blokken weergeeft. De sculpturen zijn gebaseerd op scans van de kunstenaar die een eerder gemaakt blokwerk vastneemt. Er kunnen vele interpretaties aan de duetten gegeven worden. Het kan een replicatie of verderzetting van het leven voorstellen. Het kan een verhaal van liefde zijn. Gormley beschouwt het meest geslaagde werk van de reeks dat waarbij twee lichamen samen de ruimte innemen maar je niet meer kan onderscheiden welke blok bij welk lichaam behoort. De perfecte harmonie.

Doorheen de expositie kunnen opgestelde tekeningen een leidraad bieden voor de interpretatie van de sculpturen. Deze tentoonstelling onderscheidt zich door de combinatie van de precisie van de beeldhouwwerken met Gormley’s boeiende standpunt.