Pop(ulaire) kunst in een aanlokkelijke verpakking

The Broad, gelegen aan Grand Avenue in Los Angeles, is een museum voor hedendaagse kunst dat de collectie van filantropen Eli en Edythe Broad bewaart en tentoonstelt. Het heeft alles in huis om zijn bezoekers de perfecte culturele ervaring te bezorgen. Het gebouw zelf is dankzij zijn geperforeerde gevel een architecturale blikvanger. De verzameling van de Broads omvat invloedrijke naoorlogse en hedendaagse kunstenaars zoals Jean-Michel Basquiat, Jasper Johns, Jeff Koons, Andy Warhol, Cindy Sherman, Cy Twombly, Roy Lichtenstein en Kelly Ellsworth. Toch laat een bezoek aan The Broad een dubbel gevoel na. Net zoals een bezoek aan Los Angeles zelf een tweestrijd kan opleveren. Is het dan toch de ideale culturele invulling voor deze stad?

Los Angeles heeft zijn levendige buurten met hippe bars en restaurants, creatieve broeiplaatsen, skaters en streetart. Je hebt luxueuze wijken zoals Beverly Hills en Bel Air met weeldigere landgoederen waar filmsterren zich graag lijken te vestigen. Minstens evenveel gebieden in LA kampen echter met verval, drugsproblematiek en criminaliteit. Straten waar je niet zomaar wil flaneren. Zo was Bunker Hill een elegante wijk met Victoriaanse huizen totdat verloedering niets meer overliet van de oorspronkelijke charme. Een recent opwaarderingsproject transformeerde het stadsdeel tot een zakenwijk met allures van een kunstdistrict. De concentratie aan (kunst)instituten verpakt als een architecturaal snoepje aan Grand Avenue en omliggende straten is indrukwekkend. Zo heeft The Broad volgende kleppers als buren: de golvende en glimmende Disney Concert Hall ontworpen door Frank Gehry, het met rode zandstenen beklede Museum of Contemporary Art (MoCA) van de hand van Arata Isozaki en een sculpturale school voor beeldende en podiumkunsten ontworpen door Coop Himmelb(l)au. Een museum oprichten dat kan aansluiten bij dit indrukwekkende rijtje stelde Eli en Edythe Broad voor een uitdaging. Dankzij het ontwerp van architectenbureau Diller Scofidio + Renfro in samenwerking met Gensler werd een gebouw neergezet dat boeiend genoeg is om de aandacht vast te houden.

The Broad is een vierkante blok die drie verdiepingen telt waarvan de buitenkant volledig omgeven is door een poreuze, honingraatachtige structuur. De zogenaamde ‘sluier’ is opgebouwd uit glasvezelversterkte betonpanelen in verschillende vormen en groottes door gebruik te maken van ingenieus ontworpen mallen. De sluier toont zo hoe brutalisme een elegantie kan krijgen en maakt van de gevel een geheel eigen uitgangsbord in het straatbeeld. De sluier wordt op twee hoeken opgetild om de publieksingang te vormen. Het museum geeft onderdak aan zowat 2000 kunstwerken. Deze worden ofwel geëxposeerd over de galerieruimtes of maken deel uit van de uitleenbibliotheek van The Broad Art Foundation. Meestal wordt de opslagruimte van een museumcollectie verborgen gehouden voor het publiek maar hier is deze prominent aanwezig doorheen het volledige bezoek aan The Broad.

De verzameling van The Broad Art Foundation is ondergebracht in de zogeheten “kluis”, een grijze, grotachtige constructie. Bij het binnenstappen van de lobby valt deze donkergrijze massa direct op en blijft doorheen het hele gebouw aanwezig. Een monumentale roltrap leidt de bezoeker doorheen de spelonkachtige “kluis” naar de tentoonstellingszalen. Kijkvensters onderweg zorgen voor een leuke toets en geven de bezoekers de kans om een blik te werpen op het enorme museumarchief. Daarnaast heeft de “kluis” een dragende rol want de bovenkant ervan vormt de vloerplaat van de tentoonstellingsruimtes op de derde verdieping.

Een galerieruimte van een hectare groot neemt de derde verdieping in. De sluier filtert natuurlijk daglicht en laat het zachtjes binnen stromen doorheen honderden conische lichtopeningen. Daarnaast geven de betonpanelen een interessant geometrisch uitzicht aan het plafond. De museumcollectie krijgt zo competitie van de architectonische elementen van het gebouw. De nadruk van de kunstverzameling ligt op popart waardoor het museum zeer selfievriendelijk wordt. The Broad trekt bezoekers aan die graag met de kleurrijke werken op de foto gaan zonder de waarde ervan te beseffen. De curator speelt hier dan ook iets te gemakkelijk op in door de focus te leggen op groot, luid en theatraal. Populaire publiekslievelingen als Keith Haring, Andy Warhol en Roy Lichtenstein krijgen de grootste vertrekken. Andere artiesten worden ook getoond zoals de intelligente werken van Edward Ruscha die de grens van popart en conceptuele kunst kruisen en de kenmerkende, maatschappelijk relevante stukken van Jean Michel Basquiat. De innovatieve abstracte werken van Kelly Ellsworth verdienen meer ruimte om de spanning tussen vorm en kleur te laten voelen. De aandacht van de dynamische werken van Julie Mehretu wordt afgeleid door de gigantische tulpen van Jeff Koons in het midden van dezelfde zaal. Daarnaast is ook de herkenbare Balloon Dog (Blue) te zien. Het is haast ironisch dat de bezoekers dolgraag een foto nemen met Koons werken. Sculpturen die kritiek uiten op commercialisering en de wegwerpmaatschappij kleuren nu de vluchtige sociale media.

Op de website van het museum wordt in de verf gezet dat 80 percent van de bezoekers van The Broad weinig tot geen voorafgaande kennis van hedendaagse kunst heeft. Kiezen voor het exposeren van de meest kleurrijke, “poppy” en beroemde werken van de collectie maakt The Broad zeer toegankelijk. Op zich is dat positief. Er zijn voldoende musea of exposities die inspelen op een nichepubliek of de zogenaamde meerwaardezoeker. Het neemt echter wel de aandacht af van de mogelijks iets minder gekende maar minstens evenwaardige kwalitatieve werken. De meerderheid van de bezoekers zal zich niet afvragen of de geperforeerde gevel een andere functie heeft naast de voorbijgangers proberen binnen te lokken. Is dit alles een spelbreker? Dat wordt bepaald door je verwachtingen bij een bezoek aan het museum – net zoals aan de stad Los Angeles zelf.