Husbandry
De roze draad gespannen doorheen werken over dieren, boter en het keukenvergiet.
Bird Nose Count (2020)
De solotentoonstelling Husbandry van Kasper Bosmans toont de veelzijdigheid van de artiest. Bosmans houdt zich niet vast aan één medium. Hij verweeft historische feiten en folklore met huidige mondiale thema’s tot een nieuw verhaal. Deze verhalen krijgen de vorm van (muur)schilderijen, objecten, sculpturen en installaties. De expositietitel Husbandry is eveneens niet eenzijdig. De term laat zich vertalen als ‘veeteelt’ maar ook als ‘zorg voor huishouden’. Dieren en vooral hoe de mens deze in zijn greep wil houden, staan centraal in deze bonte tentoonstelling. Bosmans laat de bezoeker nadenken over de mens die alles, inclusief de natuur, categoriseert en hoe dit varieert over de tijdperken heen.
Bosmans is gefascineerd door folkloristische anekdotes, tradities en parabels. Hij vermengt verwijzingen uit allerhande tijdperken waardoor er geen verleden of heden meer lijkt te bestaan. Om deze referenties tot een kunstwerk te transformeren, heeft Bosmans een eigen methodologie ontwikkeld. Als een soort notitieboek beschildert hij kleine houten panelen, de zogenaamde Legendes. Deze schilderijtjes in A4-formaat zijn sinds 2013 het handelsmerk van de kunstenaar. Ze ogen eenvoudig en soms zelf amateuristisch door de gestileerde weergave en heldere kleuren ontleend aan zowel de traditionele heraldiek als de digitale beeldtaal. De Legendes kunnen gezien worden als het startpunt voor zijn installaties en sculpturen. Eenmaal de Legende en dus zijn verhaal samengesteld zijn, worden die elementen omgezet in andere materialen. De Legende American Fence Picket and the Pink Thread (2021) is het aanknopingspunt voor deze expositie. Het paneeltje toont twee witte, klassieke tuinhekken op een zwarte achtergrond. Doorheen het onderste hek loopt een roze draad afgerold van een bol wol. Het refereren naar de queercultuur is dan ook de rode, of in dit geval roze, draad van de tentoonstelling.
Bij het betreden van de eerste zaal van de expositie kan niet naast de muurschildering getiteld Berserk (2022) gekeken worden. Hierin worden een ijsbeer, drie getooide paarden en een egel afgebeeld. Meerdere Legendes zijn opgehangen aan de muurschildering. Door de Legendes te ‘lezen’ ontdek je parabels over de afgebeelde dieren(huiden) en hun beheersing door de mens. Deze kunnen gewelddadig zijn. Bij de beer wordt gerefereerd naar het gebruik van het berenvel bij de Vikingen. Zij geloofden dat het dragen van een gestroopt berenvel hen zou helpen tegen de vijand dankzij de woedende geest van de door hen vermoordde beer. De beeltenis van de beer en de link naar de Vikings kan daarnaast gezien worden als een verwijzing naar een subcultuur binnen de homoseksuele gemeenschap, namelijk de ‘bear culture’. Hiermee identificeert de meer traditioneel mannelijk ogende queer zich, die typisch eerder stevig, bebaard en behaard is. Via de drie panelen Legend: Skin (Appaloosa + Peau de Panthère) (2014) toont Bosmans hoe het aanzien van dieren beïnvloed wordt door de sociale, politieke en economische achtergrond per tijdperk. In de zeventiende eeuw werden Appaloosa paarden omwille van hun gevlekte vacht als ‘modieus’ gezien, om echter in de achttiende eeuw juist hierdoor als onrein en onwaardig beschouwd te worden. Ze werden naar Amerika gestuurd als trekpaarden, om daar uit te groeien tot een paardenras dat tot op vandaag één van de populairste bloedlijnen is gebleven.
Bosmans geëmailleerde werken rond het keukenvergiet zijn een onmiddellijke symbolisering van de drang tot categoriseren en sorteren van de mens. Hij abstraheert het vergiet - het keukengerei bij uitstek om te zeven en te scheiden - tot minimalistische panelen waarop het patroon van vergietgaten te zien zijn. Het aantal en de diameter van de gaatjes komen overeen met deze van de keukenvergieten van Bosmans vrienden.
Het tweede werk uit email in de tentoonstelling is een grote, blauwe wandplaat waarop eieren afgebeeld zijn. De creatie getiteld Bird Nose Count (2020) indexeert alle eieren van de vogels afgebeeld in schilderijen van de Nederlandse meester Melchior d'Hondecoeter (1636-1695). Het werk van d'Hondecoeter illustreert de economische en koloniale successen van Nederland. De keuze voor het materiaal email, wat veel gebruikt werd voor reclameborden, lijkt bijgevolg geen toevallige keuze.
In een volgende zaal is de serie Dwarf Parade Dog (2016-2019) te zien. De reeks omvat blokken uit verschillende materialen (marmer, glas, karton) waarop aan de zijkant een afbeelding te zien is van een op zijn rug liggende hond. De tepels van de hond nemen allerlei variaties aan, zoals suikerklontjes, eieren, pruimen of snoepjes. Deze serie is een hommage aan de installatie Untitled (Dwarf Parade Table) (1969) van kunstenaar Paul Thek. De roze draad doorheen deze werken is duidelijk. Thek was openlijk homofiel, wat ook kenbaar was in zijn kunstwerken, en dit in het homofobe decennium van de jaren 1950 in de Verenigde Staten.
Bosmans nieuwste zandsculptuur in de vorm van een spinnenweb is gebaseerd op het boek ‘Queer Space’ van de Amerikaanse schrijver en criticus Aaron Betsky. Betsky omschrijft hoe je als niet-hetero voor jezelf een veilige ruimte kan creëren in een fictieve wereld zonder vijandige elementen. In het sculptuur stelt Bosmans zelf de spin voor die elementen uit het leven in een queer-veilige web vangt. In het web zijn edelstenen te zien. De bezoeker kan in het midden van het web plaatsnemen waardoor deze op een ludieke wijze de prooi van Bosmans wordt. De keuze van een zandschilderij is een knipoog naar een lokale traditie van zijn geboortestad Lommel. De huisvrouwen schrobden de vloer schoon met een laagje zand, dat vervolgens weer naar buiten geborsteld werd. Uit die gewoonte ontstonden de zandschilderijen: de huisvrouwen maakten decoratieve figuren in het zand.
Zandsculptuur gebaseerd op ‘Queer Space’ van Aaron Betsky
Ook de installatie Wolf Corridor verwijst naar zijn geboortestreek waar smalle stroken groen tussen bouwprojecten werden opengelaten voor de herpopulatie van wolven in de Lage Landen. Doorheen de smalle banen van Bosmans Wolf Corridor rent de wolf. Het motief van het dier is afgedrukt in glasplaten, waarvoor Bosmans een samenwerking aangegaan is met GlazenHuis uit zijn thuisstad Lommel. De glassculpturen worden afgewisseld met bronzen tegels waarop een schaar afgebeeld wordt als symbolisering van de obstakels op hun reis.
Tot slot komen we in een ruimte die door de auberginekleurige wanden helemaal anders oogt dan de andere zalen. Aan de gekleurde wanden zijn de werken Boy Butter te zien. Deze in brons gegoten boterpakjes met stof als omlijsting verwijzen naar de botersmokkel over de Belgisch-Nederlandse grens. In het midden van de zaal staat een toren uit bronzen boterpakje, getiteld Vuil Ventje (2022). De installatie hint op heimelijk homoseksuele activiteiten in door mannen gedomineerde werelden zoals de historische botersmokkel maar ook nog steeds in de kunstwereld, waar de boterzuil naar minimalistische beeldhouwkunst verwijst.
Boy Butter - Vies Ventje
Bosmans werken bevatten een kluwen aan anekdotes en referenties die moeten gekend zijn om zijn creaties tot in de kern te kunnen begrijpen. Toch is het helemaal niet nodig om je volledig te verdiepen in de verhalen en het begeleidende expositieblad tot in detail te lezen. De werken zijn visueel sprekend en iedere bezoeker kan op zijn eigen intuïtie terug vallen om deze te ervaren. Een boeiende tocht doorheen Bosmans gedachtegang!
Husbandry is nog t.e.m. 14/08/2022 te bezichtigen in WIELS, Van Volxemlaan 354, 1190 Vorst.
Kasper Bosmans wordt vertegenwoordigd door Gladstone Gallery.
Bron: Kasper Bosmans: Dovetail, Walther König & Wiels, 2020
Foto’s (c) Cultuurtoerist.